Otwarcie Muzeum Polaków Ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów w Markowej
- Polska
Pomysł powołania Muzeum zrodził się już w 2007 roku. Pomysłodawcami byli Bogdan Romaniuk (prezes Stowarzyszenia Szczęśliwy Dom im. Wiktorii i Józefa Ulmów z Dziećmi) i Mateusz Szpytma (inicjator budowy odsłoniętego w 2004 r. pomnika rodziny Ulmów oraz autor poświęconych im publikacji).
"Istnieje potrzeba pokazania faktów – w dużej mierze nieznanych – wskazujących na udział Polaków w ratowaniu osób narodowości żydowskiej w warunkach, gdy ukrywanie Żydów przez Polaków było rygorystycznie ścigane i – w odróżnieniu od okupowanej zachodniej Europy – karane śmiercią" — czytamy uchwale intencyjnej Muzeum, który opublikował Sejmik Województwa Podkarpackiego.
Muzem powstało w miejscowości Markowa w pobliżu Łańcuta na Podkarpaciu.
"MPRŻ to pierwsza polska instytucja muzealna zajmująca się problematyką Polaków ratujący Żydów podczas okupacji niemieckiej. Dotychczas nie było placówki, która w szerokim kontekście II wojny światowej i okupacji niemieckiej w usystematyzowany sposób prezentowałaby sylwetki Polaków, którzy mimo zagrożenia życia swojego i swoich bliskich zdecydowali się pomagać Żydom skazanym przez Niemców na zagładę" — czytamy na stronie Muzeum.
Miejscowość Markowa, w której powstała placówka, nie jest przypadkowa. To właśnie tam w 1944 roku zamordowani zostali Józef Ulma wraz żoną Wiktorią i szóstka ich dzieci. Niemcy odebrali im życie za ukrywanie rodzin żydowskich.
Niemiecka zbrodnia w Markowej stała się symbolem martyrologii Polaków mordowanych za niesienie pomocy Żydom. Podstawowym celem MPRŻ jest upamiętnienie Polaków, którzy podczas okupacji niemieckiej – mimo grożącej im kary śmierci – pomagali ludności żydowskiej skazanej przez III Rzeszę na zagładę, a także upowszechnianie wiedzy o nich.